Σώστε τις μέλισσες

Η ιστορία του αφανισμού των μελισσών ιδωμένη από απόσταση θυμίζει μια σύγχρονη Αισώπεια αλληγορία.

Τα πολύτιμα αυτά έντομα κινδυνεύουν από τα φυτοφάρμακα της εντατικής γεωργίας, από το προϊόν της οποίας συντηρείται (και σπαταλά) το ανθρώπινο είδος.

Δίχως όμως τις μέλισσες, που μας χαρίζουν από τότε που κατοικούμε στον πλανήτη το χρυσό προϊόν των αδένων τους, δεν μπορούν να αναπαραχθούν τα περισσότερα ήδη φυτών. Κάθε φυτό που λιγοστεύει και χάνεται είναι μια απώλεια με ασύλληπτες συνέπειες για το οικοσύστημα μέρος του οποίου είμαστε κι εμείς, και οτιδήποτε μας κρατά στη ζωή. Κι ακόμη δεν μπορούν να αναπαραχθούν ούτε καν τα φυτά που μας θρέφουν και το σύστημα από το οποίο αυτά εξαρτώνται άμεσα.

Ο άνθρωπος είναι ένας παράγοντας των οικοσυστημάτων. Δεν βρίσκεται απέναντι αλλά εντός τους. Διαμόρφωσε τη φύση και διαμορφώθηκε από αυτή. Οσο κι αν μερικές φορές δε θέλει να το παραδεχθεί κι αν άλλες απλά αρνείται να το κατανοήσει, είναι κι ο ίδιος μέρος του τοπίου. Είναι κι αυτός ένα από τα χρώματα της εξαίσιας ζωγραφιάς των αιώνων πάνω στη γη.

Αλλες φορές όμορφος σαν τις Κυκλάδες, με τους ανεμόμυλους, τους παλιούς και τους νέους, με τις αναβαθμίδες απλωμένες ως την τελευταία πλαγιά, ως το πιο μακρινό ακρογιάλι, χτισμένες με πέτρα, ιδρώτα και κόπο γενιών. Τα μοναδικά τούτα νησιά αυτά πουναι φτιαγμένα στο χέρι, απ'άκρη σ'άκρη.

Κι άλλες φορές είναι ο άνθρωπος μια μουτζούρα στην επιφάνεια της γης, ένας λεκές, σαν τα καμμένα, τα ανασκολοπισμένα τροπικά δάση, την απέραντη φωτορύπανση που σβήνει τη νύχτα της φύσης, και σκοτεινιάζει τα φώτα των αστεριών και τις αντανακλάσεις του φεγγαριού στα μάτια των παιδιών. Σαν τα εξαφανισμένα αγρίμια, σαν τα τετράγωνα λευκά τσιμεντένια κουτιά στα τέσσερα στρέμματα, σπαρμένα παντού σαν κακόγουστα ζάρια. Λεκέδες ατέλειωτοι σαν τις μπαζωμένες ακτές, τα σκουπίδια μας στα ρέματα και στους δρόμους, το διοξείδιο του άνθρακα, τους μπετοναρισμένους ποταμούς, τους αφυδατωμένους υδροφόρους και τα εθιστικά κι ανώφελα χημικά στους αγρούς.

Μια μουτζούρα που όσο εύκολα απλώνει, τόσο εύκολα σβήνει στους μακρούς χρόνους και τους περίπλοκους δρόμους της φύσης.

Καθώς οι μέλισσες λιγοστεύουν, το πρόσκαιρο και τυχοδιωκτικό μικροσυμφέρον μιας ομάδας ανθρώπων που φοβάται την αλλαγή μαζί με την τύφλωση και αδιαφορία των πολλών βάζει σε κίνδυνο την ύπαρξη της τροφικής αλυσίδας όλων. Η γκαβή αδιαφορία θα αφανίσει τελικά όλους(και τους μεν και τους δε) αν τελικά τα πολύτιμα έντομα λείψουν.

Θυμίζει κάπως την κουτοπονηριά του δικού μας πολιτικού συστήματος των σογιών και των παρασίτων. Αυτής της ομάδας ανθρώπων που μεταλλάσσεται κι αναπαράγεται σαν ιός, δεξιά κι αριστερά, αλλάζοντας ταμπέλες και ονόματα, ξεγελώντας τα αντισώματα, αυτοτροφοδοτούμενη, παρασιτώντας τον οργανισμό.

Που επίσης θα αφανιστεί αν όσοι την θρέφουν, όσοι δημιουργούν, όσοι γονιμοποιούν την μηχανή της παραγωγής, αυτοί τον κόπο των οποίων απομυζά, φύγουν από το μολυσμένο τόπο για να επιβιώσουν. Τον εγκαταλείψουν και πάνε σε άλλα δάση σε άλλα λιβάδια, σε άλλα περιβόλια. 'Η απλά απομείνουν και σταματήσουν να παράγουν αποκαρδιωμένοι κι εκλείψουν τελικά δηλητηριασμένοι κι αυτοί.

Από αυτή την οπτική η έγνοια για το ένα σπουδαίο, την επιβίωση των μελισσών, δεν είναι ούτε άσχετη ούτε δευτερεύουσα σε σχέση με την έγνοια για το άλλο, την πολιτική αλλαγή και την επιβίωση του τόπου μας.

Αντίθετα η άγνοια του ενός δυναμώνει και την μοιραία αδιαφορία για το άλλο.





Υ.Γ. .

O μελαγχολικός μύθος της Μέλισσας που πήγε στον Δία και έγινε η ίδια το ζωντανό υπόδειγμα της ισορροπίας της φύσης, ανάμεσα στην ισχύ και την ευθύνη:



Η μάνα των κεριών η μέλισσα, ανέβηκε στους Θεούς φορτωμένη με προσφορές, κερήθρες και μέλι. Ο Δίας ικανοποιημένος από τα δώρα της, πρόσταξε να της δώσουν ό,τι ζητήσει. Κι εκείνη του είπε: Δώσε στην πιστή σου θεραπαινίδα κεντρί για να προστατεύω τους κόπους μου και για να προφυλάσσομαι από τους εχθρούς μου.

Απορώντας ο Δίας με τούτα που του ζήτησε κι επειδή το αγαπούσε το γένος των ανθρώπων, είπε στην μέλισσα: Δε θα γίνει ακριβώς όπως το ζήτησες. Αν άνθρωπος έρθει να σου πάρει το μέλι κι εσύ αποφασίσεις να αμυνθείς, θάχεις το κεντρί σου. Αλλά θα γνωρίζεις πως αν τον κεντρίσεις με το κεντρί σου, θα πεθάνεις αμέσως. Γιατί η ζωή σου η ίδια είναι το κεντρί αυτό.

(μτφ του συντάκτη)



Μέλισσα μήτηρ κηρίων οὖσα ἀνελήλυθεν εἰς θεούς, φέρουσα κηροὺς καὶ μέλι. Τερφθεὶς δὲ ὁ Ζεὺς τῇ προσφορᾷ τῆς μελίσσης συνετάξατο δοῦναι αὐτῇ ὃ ἂν αἰτήσῃ. Ἡ δέ· Δός, ἔφη, τῇ σῇ θεραπαινίδι κέντρον πρὸς ἄμυναν τῶν πόνων μου καὶ εἰς φυλακήν μου. Ἀπορήσας δὲ ὁ Ζεὺς πρὸς τὰς αἰτήσεις, ἐπεὶ ἐφίλει τῶν ἀνθρώπων τὸ γένος, ἔφη τῇ μελίσσῃ· Οὐχ ὡς ᾔτησας γενήσεται, ἀλλ᾿ ἐάν τις τῶν ἀνθρώπων ἥκῃ λαβεῖν μέλι, σὺ δὲ βούλῃ αὐτὸν ἀμύνασθαι, ἔχε τὸ κέντρον· πλὴν ἴσθι ὅτι, εἰ πλήξεις ἄνθρωπον, ἐμβληθέντος τοῦ κέντρου, παρευθὺς ἀποθνήξῃ· ζωὴ γάρ σοι ἐντυγχάνει τὸ κέντρον. (Chambry 234= Perry 163)

Αναφορές

Ενημερωθείτε, υπογράψτε και ενισχύστε την προσπάθεια της Greenpeace: Save the bees 

Οι Επιστήμονες Ανακάλυψαν Τι Σκοτώνει Τις Μέλισσες Και Είναι Χειρότερα Από Ότι Νομίζατε!

Ο Γιώργος Γιαννούλης-Γιαννουλόπουλος είναι ειδικός εμπειρογνώμονας σε θέματα ανάπτυξης, δημοσίων επενδύσεων, παιδείας, πολιτισμού και καινοτομίας. Είναι Αντιπρόεδρος πολιτικού συντονισμού της πολιτικής κίνησης "Δημιουργία, ξανά!"