Με αφορμή την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ πριν μερικές εβδομάδες έγινε πολύς λόγος για την υποτιθέμενη αναβαθμισμένη θέση της Ελλάδας στο διεθνές πεδίο κυρίως λόγω της αναφοράς στα ενεργειακά αποθέματα της χώρας μας και τον πλούτο που αυτά υπόσχονται για τους πολίτες της.

Αυτός μάλιστα ο κρυμμένος πλούτος αποτελεί μέρος της τεράστιας παραφιλολογίας στη χώρα μας περί των κακών ξένων που υποβάλουν την Ελλάδα στα μαρτύρια και τα μνημόνια των τελευταίων ετών προκειμένου να μας υφαρπάξουν τα κρυμμένα χρυσαφικά μας που βρίσκονται καλά κρυμμένα κάτω από τον βυθό των θαλασσών μας.

Είναι όμως πραγματικά έτσι τα πράγματα; Είναι ο κρυμμένος μελλοντικός ενεργειακός πλούτος της χώρας μας ο λόγος που θα μπορούσε να αναβαθμίσει την διεθνή θέση της χώρας μας;

Η πραγματικότητα νομίζω ότι είναι αρκετά διαφορετική.

Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ δεν έχουν κανένα ουσιαστικό ενδιαφέρον για τους υδρογονάνθρακες που θα μπορέσει ίσως να βγάλει η χώρα μας σε 10 ή 15 χρόνια. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, λόγω της εξόρυξης σχιστολιθικού αερίου και πετρελαίου,  έως το 2016 οι ΗΠΑ θα είναι ενεργειακά αυτάρκεις σε φυσικό αέριο, έως το 2020 θα έχουν ξεπεράσει την Σαουδική Αραβία σε παραγωγή πετρελαίου και θα είναι πλέον και καθαροί εξαγωγείς αερίου.

Τα ελληνικά πλεονεκτήματα στην περιοχή της ανατολικής μεσογείου είναι διαφορετικά,  είναι άμεσα αξιοποιήσιμα και συνδέονται με τις εξελίξεις στην Τουρκία και την Μέση Ανατολή.

ΤΟ ΞΕΦΟΥΣΚΩΜΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Μετά τις εξεγέρσεις στην Κωνσταντινούπολη στην αρχή του καλοκαιριού, η Τουρκία έχει χάσει το momentum που είχε ως ο αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής στην ευρύτερη περιοχή και ως ο παράγοντας σταθερότητας που οι ΗΠΑ θα χρειαζόταν προκειμένου να ελέγξουν και καθοδηγήσουν τις εξελίξεις στη Συρία, το Βόρειο Ιράκ, την Παλαιστίνη και το Ισραήλ.

Οι ραγδαίες εξελίξεις στην Αίγυπτο αποτελούν ακόμα ένα πλήγμα για την Τουρκία του Ερντογάν καθώς το ξέσπασμα των ισλαμικών κινημάτων μετά την αραβική άνοιξη δείχνει να χάνει την δυναμική του, αφήνοντας εκτεθειμένα τα όνειρα του Ερντογάν και του Νταβούτογλου για το ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή.

Οι ΗΠΑ χρειάζονται τη σιγουριά ενός σταθερού και αξιόπιστου εταίρου στην περιοχή και η Τουρκία του ισλαμιστή πρωθυπουργού δείχνει πολύ αυταρχική και ασταθής για την αμερικανική διπλωματία.

ΟΙ ΦΟΒΟΙ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ

Από την άλλη πλευρά, οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών στο τόξο από την Τουρκία έως και την Αίγυπτο δίνουν ανάσες στη Ρωσία η οποία έβλεπε την ενδυνάμωση των ισλαμιστικών δυνάμεων ως ένα κύμα που θα μπορούσε να φουσκώσει ως τα νότια σύνορα της όπου κατοικούν περίπου 20 εκατομμύρια ρώσοι μουσουλμάνοι οι οποίοι σαγηνευμένοι από το μεθυστικό άρωμα του ισλαμικού ξεσηκωμού θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικό πρόβλημα ασφάλειας για την ίδια τη Ρωσία.

Το τουρκικό ολίσθημα με τους διαδηλωτές στην Κωνσταντινούπολη, συνδυασμένο με την ανατροπή του Μόρσι στην Αίγυπτο, την ανθεκτικότητα του Άσσαντ στη Συρία και την ανάδειξη του -τηρουμένων των αναλογιών- μετριοπαθή Ροχανί στο Ιράν, υποβαθμίζουν σημαντικά την θέση της Τουρκίας και αφήνουν ένα μεγάλο παράθυρο ευκαιρίας στην Ελλάδα για να βελτιώσει τη θέση της στην περιοχή.

Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Το κλειδί για την Ελλάδα είναι η ενεργειακή διασύνδεση του Ισραήλ με την Κύπρο, την Ελλάδα και συνεπώς την ΕΕ. Η ευρωπαϊκή Ελλάδα μπορεί να δώσει στο Ισραήλ την διέξοδο που χρειάζεται προς την ΕΕ και αυτό είναι πολύ σημαντικό για τις ΗΠΑ στη δεδομένη στιγμή.   

Ο αμερικανός πρόεδρος δεν καλοδέχθηκε τον Έλληνα πρωθυπουργό λόγω των ελληνικών ενεργειακών αποθεμάτων αλλά λόγω της δυνατότητας της Ελλάδας να παίξει σημαντικό σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή.

Αυτό το παράθυρο ευκαιρίας οφείλει η Ελλάδα να το εκμεταλλευτεί άμεσα καθώς η ιστορία δείχνει ότι τέτοιου είδους ευκαιρίες δεν κρατάνε για πολύ.

• Πιο σημαντικά από τα μελλοντικά ελληνικά ενεργειακά αποθέματα είναι αυτή τη στιγμή τα υπάρχοντα κυπριακά. Η παραγωγή φυσικού αερίου της Κύπρου μπορεί να διοχετευτεί στην ΕΕ μειώνοντας την ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ από την Ρωσία.
• Πιο σημαντικός από τα μελλοντικά ελληνικά ενεργειακά αποθέματα είναι ο ευρωπαϊκός ενεργειακός νότιος διάδρομος ο οποίος ουσιαστικά μόλις πρόσφατα έγινε πραγματικότητα με την κατοχύρωση του αγωγού ΤΑΡ που φέρνει το αζέρικο αέριο στην ΕΕ μέσω της Ελλάδας βοηθώντας έτσι στην περαιτέρω μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ από την Ρωσία.

Αυτή τη στιγμή σχεδόν όλοι οι ευρωπαίοι σύμμαχοι των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ εξαρτώνται ενεργειακά από την Ρωσία και αυτή είναι μια κατάσταση την οποία οι ΗΠΑ έχουν κάθε λόγο να θέλουν να τερματίσουν το συντομότερο δυνατό.

Η χώρα μας βρίσκεται στην μοναδική για τα δεδομένα της ευκαιρία να εκμεταλλευτεί αυτή την ανάγκη προσφέροντας στην ΕΕ και τις ΗΠΑ την σταθερότητα που χρειάζονται. Και αυτά όχι κυνηγώντας τα απατηλά όνειρα των μελλοντικών ελληνικών εξορύξεων αλλά αξιοποιώντας τώρα την μοναδική αυτή διεθνή συγκυρία.

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

• Η Ελλάδα λοιπόν οφείλει να στηρίξει άμεσα και δυναμικά την δημιουργία του σταθμού LNG που προωθεί η Κυπριακή κυβέρνηση στο έδαφος της, καθώς αυτό θα δώσει στην Κύπρο και την Ελλάδα το διπλό πλεονέκτημα της ενεργειακής διασύνδεσης του Ισραήλ με την Ευρώπη και της τροφοδοσίας της ΕΕ με μη-ρώσικο φυσικό αέριο.
• Η Ελλάδα οφείλει να αναβαθμίσει τον ελληνικό σταθμό LNG στη Ρεβυθούσα ώστε να μπορεί να τροφοδοτήσει με ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες αερίου από τον Περσικό Κόλπο στην Ευρώπη.
• Η Ελλάδα οφείλει να αναβαθμίσει τα δίκτυα αγωγών της ώστε να συνδεθούν με τους βαλκάνιους γείτονες της σταθεροποιώντας έτσι τις ενεργειακές ροές στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.     

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΡΑΜΑ

Βέβαια για να τα κάνει όλα αυτά η χώρα μας πρέπει πρώτα να πείσει ότι είναι η ίδια πολιτικά σταθερή και αξιόπιστη.

Η Ελλάδα χρειάζεται να δείξει ότι μπορεί να πορεύεται χωρίς συνεχή πισωγυρίσματα σε βασικά θέματα όπως η θέση της στην ΕΕ και το ευρώ, χωρίς εθνικιστικές κραυγές για τις σχέσεις με τους συμμάχους της, χωρίς τον φόβο της διολίσθησης στο απόλυτο χάος με αφορμή την αναδιάρθρωση ενός τηλεοπτικού οργανισμού ή της ρύθμισης των καθυστερημένων στεγαστικών δανείων στην οικονομία της. 

Αυτές όμως οι κατά τ’ άλλα απλές προϋποθέσεις δεν είναι δεδομένες στην Ελλάδα του σήμερα. Και έτσι χάνεται μια μοναδική ευκαιρία για την χώρα μας να εκμεταλλευτεί τα πραγματικά πλεονεκτήματα που της δίνει η γεωγραφική της θέση, οι πολιτικές και στρατιωτικές συμμαχίες στις οποίες ανήκει, καθώς και η διεθνής συγκυρία στην ευρύτερη περιοχή.

Η ειρωνεία μάλιστα είναι ότι πολλοί από τους πολιτικούς παράγοντες του ελληνικού κοινοβουλίου που σήμερα κραυγάζουν για την χαμένη εθνική μας αξιοπρέπεια συμβάλλουν με τη καθημερινή πρακτική τους στην θεμελίωση της εικόνας της χώρας μας ως παράγοντα αστάθειας και ανασφάλειας, που είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή. 

Το παράθυρο ευκαιρίας όμως που μας ανοίχτηκε δεν πρόκειται να μείνει για πάντα ανοιχτό. Οι σύμμαχοι και οι ανταγωνιστές δεν θα περιμένουν την Ελλάδα να καταλάβει το που βρίσκονται τα πραγματικά πλεονεκτήματα και συμφέροντα της.

Όσο όμως εμείς ψάχνουμε στον βυθό του Ιονίου και της Κρήτης για την ανάκτηση του εθνικού μας βηματισμού, το παράθυρο αρχίζει να κλείνει και οι πραγματικές μας ευκαιρίες μένουν μόλις για λίγο μακριά από τα χέρια μας.