Στο πολύ ενδιαφέρον ένθετο της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα Εισαγωγή από τον μαθηματικό και ιστορικό κ. Βλάση Αγτζίδη [1], την οποία αξίζει να διαβάσει κανείς τουλάχιστον όσο αξίζει να διαβάσει την συγκλονιστική αφήγηση του Μιχαήλ Αγγέλου για τη Μικρασιατική Τραγωδία.
Ένα απόσπασμα από την Εισαγωγή αυτή έχει ιδιαίτερο «αυτοτελές» ενδιαφέρον:
(Σελ. 16) «… η διαιώνιση της προβληματικής κοινωνικής δομής στον ελλαδικό χώρο είναι αποτέλεσμα της καταστροφής των ακμαίων ελληνικών αστικών στρωμάτων, που για ιστορικούς λόγους είχαν δημιουργηθεί στην ύστερη Οθωμανική Αυτοκρατορία. Γιατί η κοινωνική δομή στο ελληνικό έθνος-κράτος θα καθοριστεί από τα ισχυρά από την προεπαναστατική εποχή τοπικά συμφέροντα των προεστών και των φεουδαρχών, τα οποία θα επηρεάσουν αποφασιστικά το πολιτικό σύστημα, θα εδραιώσουν έναν ΠΕΛΑΤΕΙΑΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟ και θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη ενός παλαιοελλαδικού τοπικισμού, που στις κρίσιμες εποχές της ιστορίας θα έχει μοιραία συμβολή στις εξελίξεις. Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει σε ΥΠΕΡΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ με αποτέλεσμα τη δημιουργία ισχυρών δεσμών μεταξύ ελεύθερης αγοράς και κρατικής – κομματικής λειτουργίας. Η πολιτισμική ενοποίηση του πληθυσμού και η δημιουργία μηχανισμών λειτουργίας που αντιστοιχούσαν στη νέα πολιτειακή μορφή απορρόφησαν τις δραστηριότητες των νέων ελίτ, κρατικοδίαιτων σε μεγάλο βαθμό, που αναπτύχθηκαν…»
Για τη συσχέτιση των πελατειακών πολιτικών δομών του σύγχρονου ελληνικού κράτους με τις αντίστοιχες που κυριαρχούσαν επί τουρκοκρατίας είχα ακούσει για πρώτη φορά σε μια διάλεξη από τον κ. Γιώργο Γιαννούλη - Γιαννουλόπουλο.
Η άποψη του κ. Αγτζίδη αποκαλύπτει μιαν ακόμη πλευρά του ζητήματος: Ο βίαιος ξερριζωμός των αστικών στρωμάτων από τη Μικρά Ασία και η εγκατάστασή τους στην Ελλάδα υπό συνθήκες ένδειας και πλήρους εξάρτησης από το ελληνικό κράτος, τους έκανε να «αφομοιωθούν» ως «λούμπεν αστική τάξη» από την τουρκοκρατικής εμπνεύσεως και παραδόσεως ελληνική πραγματικότητα. Αντίθετα, αν οι αστοί μικρασιάτες αφήνονταν να διεισδύσουν ομαλά, σταδιακά και ειρηνικά στον ελλαδικό χώρο ως επιχειρηματίες, θα μπορούσαν ενδεχομένως να επιβάλουν αυτοί τις δικές τους συνήθειες από θέση ισχύος και να έχει εγκαθιδρυθεί στην Ελλάδα μια «υγιής επιχειρηματικότητα».
Η συνεχής αναβολή της αναβάθμισης της ελληνικής κοινωνίας και της υπέρβασης της τουρκοκρατικής προελεύσεως «παράδοσης» του πελατειακού κράτους διαιωνίστηκε ως τις μέρες μας με ευθύνη τόσο των δεξιών όσο και των «αριστερών» κυβερνήσεων:
Η Δεξιά μετά τον Εμφύλιο συμπεριφέρθηκε με φοβία και εκδικητικότητα στους αντιφρονούντες μη «εθνικόφρονες» πολίτες θέτοντάς τους στο περιθώριο και εξασφαλίζοντας όλα τα προνόμια και τις θέσεις στους δικούς της.
Η «Αριστερά» όπως την εξέφραζε το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου επεδίωξε και πέτυχε την «αντιστροφή». Οι «μη προνομιούχοι», οι οποίοι συνγχρόνως «πίστευαν στο σοσιαλιστικό μετασχηματισμό» και στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ – σε μια εποχή που ακόμη και οι ίδιοι πίστευαν ότι «κάνουν επανάσταση» στην ελληνική κοινωνία – έπρεπε «να αποκατασταθούν» παίροντας και αυτοί θέσεις στο δημόσιο, στο οποίο όμως παρέμεναν και οι «δεξιοί» (καταλλήλως «παροπλισμένοι»). Με την πάροδο του χρόνου και όσο γινόταν φανερό ότι καμία «σοσιαλιστική επανάσταση» δεν ήταν δυνατό να γίνει, το βόλεμα των πασόκων συνεχίστηκε κατά τρόπο ανενδοίαστο και αναίσχυντο χωρίς κανένα πλέον ιδεολογικό «περιτύλιγμα», αλλά με μόνη την προσδοκία του αντίστοιχου εκλογικού οφέλους.
Η Νέα Δημοκρατία, κάθε φορά που επανερχόταν στα πράγματα συνέχιζε την ίδια τακτική με …μητρική πλέον στοργή για «τα δικά της παιδιά»…
Φτάσαμε έτσι σε μια κατάσταση, στην οποία το – κυρίως υπεύθυνο για την κατάντια της χώρας – «πελατειακό κράτος» έχει μεταμορφωθεί σε μάστιγα, την οποία όλοι εξορκίζουν και από την οποία μπορεί να ενοχλούνται ακόμη και οι ίδιοι οι επαγγελματίες πολιτικοί που το εξέθρεψαν (βλ. και)
Τι να κάνουν όμως; Βρίσκονται σε αξιέξοδο. Έχουν εμπλακεί σε φαύλο κύκλο. Θυμίζουν τους καπνιστές που ξέρουν πολύ καλά ότι το κάπνισμα κάνει κακό, αλλά δεν μπορούν να το κόψουν…
Όπως λοιπόν και οι καπνιστές, θα πρέπει: είτε
(1) να πάρουν μια γενναία απόφαση, είτε
(2) να υποστούν μια πολύ σοβαρή συνέπεια του καπνίσματος (έμφραγμα, καρκίνο…) για να το κόψουν.
Ελπίζω στην περίπτωσή μας να ισχύσει κάποτε το πρώτο. Τόσο για τους εμπόρους της εύνοιας (ρουσφετιού) και της ελπίδας χωρίς αντίκρυσμα πολιτικούς, όσο και για τους ψηφοφόρους που πρέπει κάποτε να αρχίσουν να συμπεριφέρονται ως εχέφρονες, έντιμοι και δημοκρατικοί Πολίτες και όχι σαν διαχρονικά έτοιμοι να εξαπατηθούν πελάτες.
Γιατί αν «κόψουμε» το …πελατειακό κράτος μετά από κάποια εθνική συμφορά – ανάλογη με τη μικρασιατική τραγωδία - …χαιρετίσματα!
Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο Marketnews.gr
Φωτο:
