ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑ
Ναυτιλιακή επιχείρηση: Πλοιοκτήτρια επιχείρηση και Διαχειρίστρια επιχείρηση
Πλοιοκτήτρια επιχείρηση είναι η επιχείρηση η οποία έχει ένα πλοίο και το χρησιμοποιεί για να παρέχει υπηρεσίες μεταφοράς. Κάθε πλοίο είναι και ξεχωριστή εταιρία. Αυτό γίνεται για να υπάρχει διασπορά κινδύνου. Αν, για παράδειγμα, ένα πλοίο εμπλακεί σε μια οικολογική καταστροφή, οι αρχές θα μπορούν να κυνηγήσουν μόνο τη συγκεκριμένη εταιρία και όχι όλο τον στόλο του εφοπλιστή. Οι υπάλληλοι της πλοιοκτήτριας εταιρίας είναι όσοι είναι πάνω στο πλοίο. Οι ναυτικοί δηλαδή. Η έδρα της εταιρίας μπορεί να είναι στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό (συνήθως Λιβερία, Μάλτα, Νησιά Μάρσαλ κ.λπ.). Η έδρα αναφέρεται στο σε ποια χώρα έχει γίνει η σύσταση της εταιρίας και σε ποια εταιρική νομοθεσία υπάγεται. Δεν υπάρχουν γραφεία της εταιρίας σε φυσική μορφή στη χώρα αυτή. Απλώς μια εικονική διεύθυνση της έδρας. Επίσης, ασχέτως από την έδρα της εταιρίας, η σημαία του πλοίου μπορεί να είναι ελληνική ή ξένη. ΠΡΟΣΟΧΗ: Άλλο σημαία πλοίου και άλλο έδρα εταιρίας. Μια εταιρία μπορεί να έχει έδρα την Ελλάδα και το πλοίο της σημαία Λιβερίας (ή το αντίθετο).
Διαχειρίστρια επιχείρηση είναι η εταιρία που αναλαμβάνει να διοικήσει τις πλοιοκτήτριες (ναυλώσεις, τεχνικά θέματα, λογιστικά, προσωπικό κ.λπ.). Δηλαδή ο εφοπλιστής ο οποίος έχει 20 πλοία (άρα και 20 πλοιοκτήτριες) δεν θα έχει 20 λογιστήρια, 20 τμήματα προμηθειών, 20 τμήματα ναυλώσεων... Έχει μια εταιρία διαχειρίστρια που διοικεί όλες τις πλοιοκτήτριες. Επομένως όταν λέμε πως ο εφοπλιστής Τάδε έχει 50 πλοία, ουσιαστικά έχει 50 ξεχωριστές εταιρίες και η κάθε μία έχει από ένα πλοίο. Κάποιες από αυτές μπορεί να είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα και κάποιες στο εξωτερικό. Τα γραφεία που βλέπουμε εδώ στην Ελλάδα είναι οι διαχειρίστριες εταιρίες οι οποίες διαχειρίζονται όλον τον στόλο.
Φορολογικό καθεστώς
Με βάση το υπάρχον καθεστώς η φορολόγηση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων χονδρικά και κάπως απλοποιημένα (χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες και εξαιρέσεις) έχει ως εξής:
Α) Η φορολογία του ποσού που εισάγει ο εφοπλιστής στην Ελλάδα ως έσοδο από μερίσματα που εισέπραξε από τις εταιρίες του είναι 10%, χωρίς άλλη φορολογική υποχρέωση του μετόχου για το συγκεκριμένο εισόδημα. Δηλαδή ένας άνθρωπος μπορεί να έχει συνολικά εισοδήματα €2.200.000 για το 2019. Τα 2.000.000 να είναι μερίσματα από ναυτιλιακές επιχειρήσεις και τα €200.000 λοιπά. Θα φορολογηθεί ως εξής:
€200.000 Χ Φορολογικός Συντελεστής κλιμακίου (όπως ισχύει για όλους μας)
€2.000.000 Χ 10%
Δηλαδή τα €2.000.000 δεν θα προσμετρηθούν στο συνολικό του εισόδημα.
Β) Φορολογία εταιρικών κερδών: Ο φόρος της εταιρίας δεν έχει σχέση με τα καθαρά της κέρδη. Υπολογίζεται, ανεξάρτητα από κέρδη ή ζημιές, ανάλογα με το μέγεθος (χωρητικότητα) και την παλαιότητα του πλοίου. Το πολύ να είναι €50.000 τον χρόνο για πολύ μεγάλα πλοία. Δηλαδή αν δύο εταιρίες έχουν πλοία ίδιας χωρητικότητας και ηλικίας και η μία έχει κέρδος $10.000.000 ενώ η άλλη ζημιά $100.000 θα πληρώσουν τον ίδιο ακριβώς εταιρικό φόρο.
Σχετικά με τη φορολογία των εταιριών και των μετόχων, το υπάρχον καθεστώς είναι λογικό. Μάλιστα η φορολογία μειώθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ! Ήταν ακόμα μια προσγείωση του Τσίπρα στην πραγματικότητα και φυσικά ακόμα μια αθέτηση των προεκλογικών του εξαγγελιών, οι οποίες ήταν ουτοπικές και ανεφάρμοστες (το γιατί εξηγείται παρακάτω).
Επειδή όμως οι εφοπλιστές συμβολίζουν τον “πλούτο”, είναι ο μόνιμος στόχος κάθε λαϊκιστή που απειλεί να τους φορολογήσει για να μοιράσει χρήματα στην κομματική του πελατεία. Παρακάτω είναι οι ρεαλιστικές απαντήσεις σε μόνιμες λαϊκιστικές θέσεις και ερωτήματα.
1. Όλοι πρέπει να πληρώνουν φόρο. Δεν είναι άδικο οι εφοπλιστές να πληρώνουν ψίχουλα;
Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι μια ναυτιλιακή εταιρία είτε έχει έδρα την Ελλάδα είτε όχι, είτε το πλοίο έχει Ελληνική σημαία είτε όχι, ουσιαστικά είναι μια επιχείρηση στο εξωτερικό και δεν έχει σχέση με την Ελλάδα. Το “εργοστάσιο” της (το πλοίο δηλαδή) είναι στο εξωτερικό (στις θάλασσες και τα λιμάνια του κόσμου) και παράγει υπηρεσίες που αγοράζονται από εταιρίες του εξωτερικού. Επομένως τι να φορολογήσουμε; Είναι σαν να λέμε να φορολογήσουμε την Apple!
2. Οι εταιρίες με έδρα την Ελλάδα ή με πλοίο υπό Ελληνική σημαία οφελούνται από αυτό το καθεστώς, επομένως πρέπει να πληρώσουν.
Πράγματι όταν μια εταιρία έχει το πλοίο της υπό ελληνική σημαία έχει κάποια προνόμια (π.χ. απαλλαγή κάποιων φόρων όταν φτάνει σε λιμάνια ΗΠΑ). Όμως ταυτόχρονα είναι υποχρεωμένη ένα σημαντικό ποσοστό των αξιωματικών της να είναι Έλληνες, των οποίων οι μισθοί καθορίζονται από την νομοθεσία και είναι υψηλά σημαντικότεροι από μισθούς που θα έδινε σε ξένους ναυτικούς, σε αντίθεση με μια εταιρία που έχει σημαία φορολογικού παράδεισου (Marshall Islands, Liberia, Panama). Επίσης για τους μισθούς αυτούς πληρώνει εργοδοτικές εισφορές σε ελληνικό ταμείο (ΝΑΤ) πράγμα που δεν κάνει όταν έχει αλλοδαπό αξιωματικό. Επομένως με το να έχει ελληνική σημαία μια εταιρία, έμμεσα πληρώνει φόρο το ποσό που θα γλύτωνε αν είχε αποκλειστικά ξένο πλήρωμα. Τα ποσά αυτά είναι σημαντικά.
Πιο συγκεκριμένα το ετήσιο κόστος για ένα πλοίο με ελληνική σημαία είναι αυξημένο σε σχέση με ένα πλοίο με ξένη σημαία περίπου κατά $250.000 ανά έτος. Τα χρήματα αυτά είναι χρήματα που πληρώνονται σε μισθούς και εργοδοτικές εισφορές και επομένως πάνε κατευθείαν στην Ελληνική Οικονομία και το Ελληνικό δημόσιο. Για τον λόγο αυτό αρκετές ναυτιλιακές εταιρίες προτιμούν να μην έχουν ελληνική σημαία. Η Ελλάδα (και κάθε κράτος) δεν έχει να διαλέξει ανάμεσα στο να φορολογεί πολύ τα πλοία ή τα εφοπλιστικά κέρδη και στο να τα φορολογεί λίγο, αλλά ανάμεσα στο να τα φορολογεί λίγο και στο να μην μπορεί καν να τα φορολογήσει. Υπάρχουν πολλές ανταγωνιστικές χώρες που προσφέρουν γην και ύδωρ για να έχουν τις έδρες των ναυτιλιακών επιχειρήσεων και τα πλοία να φέρουν τη σημαία τους. Κερδίζουν πολλά από τις παράπλευρες εργασίες της ναυτιλίας. Αν η Ελλάδα αυξήσει τον φόρο, απλώς θα διώξει τις ναυτιλιακές εταιρείες.
3. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΞΑΝΑ προτείνει Flat Tax χωρίς καμία εξαίρεση. Εξαιρείτε την Ναυτιλία;
Όχι! Όμως μια ναυτιλιακή εταιρία, ακόμη και με έδρα την Ελλάδα, ουσιαστικά είναι ξένη εταιρία.
Ένα σοβαρό πρόβλημα που έχει η ναυτιλία προέρχεται από τον συνδικαλισμό και είναι το εξής: Αν ένας Έλληνας θέλει να εργαστεί σε ένα πλοίο και να ασφαλιστεί στο ΝΑΤ (είτε αξιωματικός είτε κατώτερο πλήρωμα) ο μισθός που θα πάρει είναι κλειδωμένος από συλλογική σύμβαση εργασίας. Ο μισθός αυτός για τα κατώτερα πληρώματα είναι περίπου τριπλός από ό,τι ο μισθός που “παίζει” διεθνώς στην αγορά. Δηλαδή αν η ναυτιλιακή εταιρεία προσλάβει έναν Έλληνα λοστρόμο θα τον πληρώσει τον μήνα $2.000 ενώ έναν Φιλιππινέζο $700. Ακόμη και αν ο Έλληνας θέλει να δουλέψει με $1.500 δεν μπορεί να το κάνει. Θα πρέπει να πληρωθεί $2.000 υποχρεωτικά. Αυτή η διαφορά είναι τεράστια αν αναλογιστεί κανείς ότι το πλήρωμα είναι περίπου 20 – 25 άτομα ανά πλοίο.
Ως αποτέλεσμα έχουμε να μην υπάρχει Έλληνας ως κατώτερο πλήρωμα σε πλοίο και οι Έλληνες αξιωματικοί να αναγκάζονται να συνυπάρχουν με πληρώματα ξένης εθνικότητας με τελείως διαφορετική κουλτούρα. Αυτό είναι ιδιαίτερα επώδυνο όταν είσαι κλεισμένος σε ένα πλοίο 6 -8 μήνες. Είναι μια μεγάλη ψυχολογική πίεση. Από την άλλη, ο Έλληνας ναύτης είναι άνεργος. Για κάποιους στο σωματείο (ΠΕΜΕΝ) είναι καλύτερα ο ναύτης να είναι άνεργος ή να δουλεύει στη στεριά ντελίβερι για €500 το μήνα παρά να πάρει $1.200 το μήνα στο πλοίο, μισθό που θα έδινε η ελληνική πλοιοκτησία σε Έλληνες, για λόγους ομοιογένειας και καλύτερης συνεργασίας του πληρώματος. Δηλαδή οι μισθοί είναι υψηλοί μόνο στα χαρτιά για να “καμαρώνει” η ΠΕΜΕΝ για την ανυποχώρητη στάση της, αλλά στην πράξη δεν πληρώνει κανείς τέτοιον μισθό.
Είναι τραγικό μια χώρα η οποία είναι ηγέτιδα στην Ναυτιλία και η οποία έχει ποσοστό ανεργίας πάνω από 15% να απαγορεύει ουσιαστικά στους πολίτες της να εργαστούν στην ναυτιλία. Για κάποιους είναι καλύτερα ο νέος να δουλεύει security ή σερβιτόρος σε άθλιες συνθήκες παρά να δουλέψει στην ναυτιλία για διπλάσιο εισόδημα και πολύ καλύτερες συνθήκες αν σκεφθεί κανείς πως τα σημερινά πλοία είναι πλήρως αυτοματοποιημένα, ασφαλή και προσφέρουν εξαιρετικές συνθήκες διαβίωσης.
Θέση μας είναι πως ο κρατικός παρεμβατισμός κάνει κακό σε κάθε τομέα της οικονομίας. Στη ναυτιλία κάνει ακόμα περισσότερο. Οι έλληνες εφοπλιστές έχουν επικρατήσει στον κόσμο, με πολύ έντονο ανταγωνισμό από κράτη - υπερδυνάμεις, άρα κάτι κάνουν πολύ καλά. Δεν χρειάζονται βοήθεια. Αν το κράτος θέλει να έχει οφέλη από την ναυτιλία, αν θέλει οι Έλληνες να ξαναγίνουν ναυτικός λαός, θα πρέπει να παψει να υποτάσσεται στα κελεύσματα των συντεχνιών, οι οποίες κάνουν κακό και στα ίδια τους τα μέλη. Η μόνη βοήθεια είναι η Ελλάδα να προστατεύει την ελληνική ναυτιλία σε επίπεδο διεθνών θεσμών, όπως η Ε.Ε. διότι δέχονται πόλεμο από χώρες που θέλουν να κάνουν ζημιά στην ναυτιλία μας προς όφελος της δικής τους.