Μία προσέγγιση της συνεργασίας του μεταρρυθμιστικού χώρου
Πρώτη δημοσίευση στις 30 Νοεμβρίου 2012 - παραμονή του Συνεδρίου της Δράσης.
Μία προσέγγιση της συνεργασίας του μεταρρυθμιστικού χώρου
Με αφορμή το Ανοιχτό Συνέδριο της Δράσης, προσπάθησα να βάλω τη σκέψη μου σε σειρά για να διαπιστώσω πόσο πραγματικά εφικτή είναι η συνεργασία όλων των φορέων του μεταρρυθμιστικού χώρου και υπό ποιες προϋποθέσεις.
Η πρώτη διαπίστωση που έκανα ήταν όλοι μιλούν για συνεργασία αλλά ελάχιστοι σκέφτονται τα βήματα αυτής. Είναι ωραίο να αναφέρεσαι σε γενικότητες, αλλά όσο πλησιάζεις στην ουσία η ωραία όψη δίνει εύκολα τη θέση της σε ρυτίδες.
Η δεύτερη διαπίστωση αφορά τον μεταρρυθμιστικό χώρο. Πως αντιλαμβάνεται τη συνεργασία και ποιον αναγνωρίζει ως εντολέα και εντολοδόχο; Και ποια τα χαρακτηριστικά των πολιτών που αυτοπροσδιορίζονται ως μεταρρυθμιστές;
Τον Οκτώβριο πριν ανακοινωθεί το συνέδριο της Δράσης και μετά το συνέδριο στο Ξυλόκαστρο που συνδιοργάνωσε το ίδρυμα Friedrich Naumann” και η “Ευρωπαϊκή Έκφραση” αναφέρθηκα σε διάφορες περιστάσεις στις βάσεις μίας νέας προσπάθειας συνεργασίας. Θεωρώ πως είναι η ώρα να γίνω πιο συγκεκριμένος.
Το πρώτο ζητούμενο είναι η πολιτική πλατφόρμα: Να συζητήσουμε ποιες είναι οι κοινές θέσεις μας, να βρούμε εκείνα τα στοιχεία που μας ενώνουν, να δουλέψουμε σε αυτά και εφόσον μέσα από διάλογο καταλήξουμε σε κοινά αποδεκτές προτάσεις στα βασικότερα σημεία της πολιτικής ατζέντας, να ζητήσουμε στη βάση αυτής της πλατφόρμας την ψήφο των Ελλήνων Πολιτών. Ποιοι θα καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου; Οι υπεύθυνοι των τομέων πολιτικού σχεδιασμού σε κάθε θεματική, από κάθε χώρο. Ποιοι θα εγκρίνουν τις θέσεις αυτές; Είτε τα ανώτερα θεσμικά όργανα των φορέων, είτε απευθείας τα συνέδρια τους. Ακόμη και αν κάποιοι δεν συμμετάσχουν εξ αρχής στο διάλογο, πάντα θα έχουν τη δυνατότητα να εγκρίνουν τα αποτελέσματά του.
Χωρίς θέσεις ξεκάθαρες, χωρίς συγκεκριμένη πλατφόρμα κάθε συνεργάτης μένει εκτεθειμένος σε άδικη κριτική. Οι συμφωνίες κυρίων πρέπει να είναι πάντα ξεκάθαρες και είναι η βάση της συνεργασίας.
Μέσα από την διαδικασία αυτή του διαλόγου θα προκύψει αναγκαστικά και ένα παράπλευρο όφελος. Τα στελέχη που θα συμμετάσχουν στη διαδικασία θα άρουν σταδιακά τις επιφυλάξεις τους και τις άμυνές τους. Δεν είναι εύκολο μία ήδη διαμορφωμένη ομάδα να συζητά με μία άλλη. Χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για να αντιληφθούμε οτι οι άλλοι είναι σαν και εμάς και πως ο αντίπαλος βρίσκεται σε άλλη όχθη και είναι πιο δυνατός από κάθε έναν από μας χωριστά.
Το δεύτερο ζητούμενο είναι να αναγνωρίσουμε τη δύναμη της οργάνωσης: πως για να μετέχουμε με αξιώσεις σε μία εκλογική προσπάθεια από την οποία επιδιώκουμε να λάβουμε εντολή συγκυβέρνησης, χρειαζόμαστε δομές. Γιατί ποιος είναι ο σκοπός κάθε λογικά σκεπτόμενου πολιτικού σχηματισμού; Η συμμετοχή στη άσκηση της πολιτικής. Πως θα καταφέρουμε να πείσουμε τουλάχιστον το 3% των πολιτών που θα προσέλθουν στις κάλπες; Σε συνθήκες εξαιρετικής πόλωσης, όπως αναμένεται να είναι και οι επόμενες εκλογές, μόνο μία πανελλαδικά οργανωμένη προσπάθεια θα καταφέρει να ξεπεράσει αυτό το όριο, με πολύ δουλειά και πολύ προσπάθεια. Οι προσπάθειες των προηγούμενων ετών είτε δεν αναγνώρισαν τη δύναμη της οργάνωσης είτε αδυνατούσαν να την δημιουργήσουν. Δεν κερδίζεις τον πολίτη μόνο με άρθρα σε εφημερίδες, στον ηλεκτρονικό τύπο ή σποραδικές εμφανίσεις στα τηλεοπτικά πάνελ. Δεν έρχεσαι κοντά στα προβλήματα και τις αγωνίες της μεσαίας τάξης, η οποία αποτελεί την απαραίτητη και φυσική δεξαμενή του μεταρρυθμιστικού χώρου, μιλώντας μόνο σε αίθουσες και αμφιθέατρα. Χρειάζεται να ταξιδέψεις σε όλη τη χώρα, να μιλήσεις με τους τοπικούς φορείς, να εξηγήσεις πρόσωπο με πρόσωπο τις πολιτικές σου, να δώσεις και να πάρεις κουράγιο.
Το τρίτο ζητούμενο είναι και το πιο δύσκολο.Να αναγνωρίσουμε πως τη δύναμη την κατέχει ο πολίτης. Οι πολίτες που θα στηρίξουν μία μεταρρυθμιστική προσπάθεια έχουν βαρεθεί τα καπέλα. Έχουν αηδιάσει από τις παλαιοκομματικές τακτικές μέσα από τις οποίες οι ηγεσίες των κομμάτων τους υποδείκνυαν ποιους να εκλέξουν. Ακόμα και η σύνθεση των ψηφοδελτίων απορρέει μέχρι σήμερα από την εικόνα των 'ηγετικών ομάδων΄ των κομμάτων. Είναι μονόδρομος να αντιληφθούμε όλοι ότι στις σύγχρονες κοινωνίες τον ρόλο του ήλιου που διατηρεί τους πλανήτες σε τροχιά και τους αποτρέπει από τη διέλευσή τους ως κομήτες, δεν τον κατέχει κάποιος ηγέτης, αλλά η ίδια η βάση των μελών των πολιτικών σχηματισμών.
Οι πολίτες πρέπει να εκλέξουν τους υποψηφίους τους για να συνδεθούν μαζί τους, να μετατρέψουν την εκλογική διαδικασία σε προσωπική επιλογή και να δικαιωθούν ή να αποτύχουν ωσάν το δικό τους όνομα είχε τυπωθεί στο ψηφοδέλτιο. Και για να κερδίσουν τη θέση αυτή οι υποψήφιοι πρέπει πρώτα να πείσουν τους συμπολίτες τους, όχι τις ηγετικές ομάδες των σχηματισμών τους. Ανοιχτά, δημοκρατικά, ξεκάθαρα.
Είναι επιτακτικό λοιπόν όλοι οι σχηματισμοί να συμφωνήσουν σε αυτή τη βάση. Χωρίς αναλογίες, χωρίς ποσοστώσεις υποψηφίων, χωρίς καπέλωμα της βάσης τους. Οι καλύτεροι να αναδειχτούν από το συνδυασμένο σύνολο των μελών τους. Σε κάθε περιφέρεια, σε κάθε νομό, σε κάθε βουνό, κάμπο ή νησί αυτού του τόπου που γέννησε τη δημοκρατία.
Θα ανακαλύψουμε ξανά τη δημοκρατία;
(φωτογραφία:Ballot Box from "Norsk Form" - Τhe Exceptional Everyday, Corcoran Gallery of Art, : Urd Milbury, Norwegian Embassy)